Қосқұдық елді мекені
Қосқұдық ескерткішінде археологиялық зерттеулер 1993-2003-2006 жылдары өткерілді. жылдан басталған. Елді мекен Энеолит дәуірінде (энеолит – тас ғасыры тарихи кезеңнің аяғы) б.д.д. 4-мыңжылдықтың 3-жартысы кезеңдерінде қалыптасқан. Ескерткіш үлкен тұрғын-үй қалдықтарынан және үй алдына шаруашылық қызметтері үшін тұрғызылған алаңдардардан тұрады. Үйде бір уақытта 30-35 адам өмір сүрген деп болжамданады. Үйдің онша биік емес тас қабырғалары және құрылыстың ортасындағы шомбал тас бағандарды ұстап тұрған ағаштан жасалған жабыны болған. Қазба жұмыстары кезінде жер пеші, түтіндік және қыздыратын тас төсемеден тұратын жылу жүйесінің қалдықтары табылды. Бұл үйді мекендеушілер аңшылықпен, балық аулаумен және терімшілікпен айналысқан. Бұл жерде тас, тері, ағаш, сүйек өңдеу дамыған және қыш ыдыстар мен ұлу тастан әшекейлік бұйымдар өндірілген. Қосқұдықшыларға тоқымашылық өнері таныс болған. Табылған заттардың көпшілігін еңбек құралдары мен өндіріс орындарының шақпақ тасты минерал қалдықтары құрайды. Еңбек құралдарының қатарында жоғары деңгейде жасалынған пышақ, қырғыш, қайшы, қысқыш, қашау, бұрғы, тескіш, жебенің оғын ұштайтын ұштағыш сияқты күрделі элементтері кездеседі. Сонымен қатар, құрған ауды ауырлатып тұратын тастан жасалған әр түрлі үлгідегі жүктас бөліктері табылды. Қосқұдықшылар еңбек құралдары мен қару-жарақ дайындағанда клей затының орнына қара майды пайдаланған.
Үй қалдықтарын қазу үстінде археологтар тасқа иректеле кескінделген екі жыланға ұқсайтын суреттерді анықтады, бұл сурет тұрғындардың теңіз толқындарын қастерлейтінін білдіреді.
Үй жанынан дәстүрлі жерленген адам қойылымы табылды. Құрбан сүйектері дөңгелек пішіндегі шұқырда тастармен араласа сақталған. Жасы 40-50 шамасындағы жерленген ер адамның басы батысқа бағыттала, сол жақ қырынан күржите жатқызылған. Зерттеушілердің болжауынша бұл адам үйдің салынуы кезеңінде құрбан болған дейді. Москвалық антропологтар сүйек қалдықтарынан осы адамның бассүйегін құрастырып шығарды. Бұл Қазақстан территориясындағы қазірде табылып зерттелген өте ерте қойылым деп саналады. Ғалымдардың анықтауынша жерленген адам Арал-Каспий және Орал өңірін мекендеген европалық нәсілдің өте ежелгі антропологиялық түрі.
Бұл қонысты Каспий теңізі жағалауы шекарасын қоныстанған тұрғындар ұзақ уақытты тұрғын-үй деп лайықтап салған. Зерттеушілер Қосқұдық тұрғындарының шаруашылық және мәдени комплексін мезолит (б.д.д. 10 – 7 мыңжылд.) дәуірімен байланыстырады.
Қосқұдық-1 елді мекені туралы мәліметтер Арал-Каспий өңірінің тарихи дәуірлік кезеңдеріндегі мал шаруашылығы дамуының негізгі аймағы болғандығын білдіреді. Солтүстік Каспий территориясын мекендеген, үй жануары қой өсірумен айналысатын халықтың бір бөлігі Маңғыстау өңірінде энеолит кезеңінен бастап қоныстана бастаған. Бұл жануарды бағу шөл және шөлейт аймақтарды мекендеген ежелгі Маңғыстаулықтар өмірінде шаруашылықтың жаңа түрі - көшпелі мал шаруашылығының туындауына негіз болды. Бүгінгі таңда б.д.д. 3 мыңжылд. басы – 5 мыңжылд. уақыттарымен белгіленетін үлкен тұрғын-үй құрылыстарының фундаменті сақталған 25-тен астам мекен-жайлар белгілі. Көлемі онша үлкен емес Маңғыстау территориясында ерте кезеңді ескерткіштердің көп шоғырлануы Евразия далаларына жүргізілген археологиялық зерттеулер қорытындыларында кездеспейді.
22 шілде 2021
Қызылқала қалашығы
«Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясындағы «Қазақстанның киелі жерлерінің географиясы» жобасы бойынша Қазақстанның жалпыұлттық маңызы бар қасиетті нысандар тізіміне енгізілген ескерткіш ретінде интернет желілерде халыққа насихаттау негізінде жасақталған бейнеролик - Қызылқала қалашығы
(Сілтемеге өту арқылы қараңыз)
: https://www.facebook.com/100021085860873/videos/1244660602672009/
Толығырақ
23 сәуір 2020
Шерқала тауы және қорымы
Шерқала тауы – Маңғыстау ауданы, Шетпе кентiнен 17 км солтүстік батыс бағытта орналасқан. Арабша арыстан қала деген мағынаны бiлдiредi. Таудың солтүстік етегiнде әскери бекiнiс бар. 1851 ж геологиялық экспедицияның құрамында Маңғыстауда болған поляк революционерi Б.Залесский: «Шерқалаға алыстан қарағанда Римнiң керемет пантеондарын көргендей боласың. Жақыннан келiп қарағанда, жеке қабырғалардың колонналарына
Толығырақ
11 сәуір 2020
Сырлытам жерленiмi
Сырлытам жерленiмi 1999 ж Маңғыстауда кездейсоқ табылған едi. Топырақ катакомба iшiнде 4 м тереңдiкте сыңайы көшпелi элитаға жататын 3 адамның мүрдесiнiң қалдықтарын тапты. Өкiнiшке орай, көп тоналған. Катакомбаның ортасына қартаң жауынгер әйелдi жерлеген. Оның сол жағында ұзын әрi жiңiшке семсер, қанжар,15 темiр жебе кiрiстерi жатты. Әйел қаңқасының оң жағынан 50-60 жастағы ер адам қаңқасы табылды. Оның денесi қатты шамданып оралғанын көрсетедi, сiрә бұл ер
Толығырақ
25 наурыз 2020
Белдеулі керуен-сарайы
Белдеулі керуен-сарайы түбінде бес ескі құдығы бар кең қазан-шұңқырдың ортасында орналасқан. Бас құрылыс 27х24 м тіктөртбұрыш формалы келген, қиылған әктас-ұлутастан тұрғызылған. Кіре беріс солтүстік-шығыс қабырғаның ортасында орнатылған. Оның ені шамамен 3м, ұзындығы 7м болған. Керуен-сарайдың қасбетінің (фасадының) бұрышына диаметрі 2 м, биіктігі 4 метрдей жұмыр мұнаралар бекітілген. Құрылыстың ішкі ауласы 17х14 м. Есіктің екі жағында екі бөлмеден
Толығырақ
10 наурыз 2020
Сырлытам жерленiмi
Сырлытам жерленiмi 1999 ж Маңғыстауда кездейсоқ табылған едi. Топырақ катакомба iшiнде 4 м тереңдiкте сыңайы көшпелi элитаға жататын 3 адамның мүрдесiнiң қалдықтарын тапты. Өкiнiшке орай, көп тоналған. Катакомбаның ортасына қартаң жауынгер әйелдi жерлеген. Оның сол жағында ұзын әрi жiңiшке семсер, қанжар,15 темiр жебе кiрiстерi жатты. Әйел қаңқасының оң жағынан 50-60 жастағы ер адам қаңқасы табылды. Оның денесi қатты шамданып оралғанын көрсетедi, сiрә бұл ер
Толығырақ
28 ақпан 2020
Бәйте 3
Бәйте 3 ғибадатханасы Маңғыстау ауданында Өтес селосынан 45 км солтүстік-шығыс бағытта Үстiрт кеңiстiгiнде орналасқан. Оның да құрылысы Түбежiк секiлдi. 20 ғ аяғында зерттелген. Ғимараттың ұзындығы 3 м. Сыртқы қаптамалы қабырғасының құлап қалған қаланымдарының мұқият өңделген және бiр-бiрiне қиюластырылған тас блоктары оның биiктiгiн 5 м немесе одан да жоғары деп анықтауға мүмкiндiк бередi. Құрылыстың сыртқы формасы екi
Толығырақ
17 ақпан 2020
Үлкенқұдық
Алғашқы қоғамдардан жалғасып келе жатқан қайтыс болған ата- бабаларын қастерлеп, олардың рухына табынудан орын алған қабiрүстi ескерткiштер тұрғызып, ол жердi кие тұту дәстүрi қола дәуiрiнде кеңiнен қанатын жайып, бүгiнгi Маңғыстау тұрғындарының да өмiршең рәсiмiне айналды. Қола дәуiрiндегi Сақақұдық, Ақтау, Дықылтас, Үлкенқұдық дiни-қабiрлеу кешендерiнде бағзы замандағы адамдардың дүниенiң жаратылуы, өмiр мен өлiм, адамның жаны мен тәнi туралы түсiнiктерi нышанды түрде айқындалған.
Толығырақ
1 ақпан 2020
Қосқұдық елді мекені
Қосқұдық ескерткішінде археологиялық зерттеулер 1993-2003-2006 жылдары өткерілді. жылдан басталған. Елді мекен Энеолит дәуірінде (энеолит – тас ғасыры тарихи кезеңнің аяғы) б.д.д. 4-мыңжылдықтың 3-жартысы кезеңдерінде қалыптасқан. Ескерткіш үлкен тұрғын-үй қалдықтарынан және үй алдына шаруашылық қызметтері үшін тұрғызылған алаңдардардан тұрады. Үйде бір уақытта 30-35 адам өмір сүрген деп болжамданады. Үйдің онша биік емес тас қабырғалары және құрылыстың
Толығырақ
16 қаңтар 2019
Орта ғасырлық Қызылқала қалашығы
Ерте орта ғасырларда Маңғыстау облысы аймағынан белгілі Ұлы жібек жолы деген континент аралық сауда жолдарының солтүстік тармақтары өткен. Маңғышлақ түбегінің аймағы құрлық және теңіз сауда қатынастарының тамаша ұштасқан сауда жолдарының транзиттік бөлігінің бірі ретінде маңызды рөл атқарды. Сауданың дамуы мұнда алғашқы отырықшы елді мекендер мен қалалардың, ал Каспий теңізінің жағалау алқаптарында - портты қыстаулардың пайда болуына себебін тигізді.
Толығырақ
16 қаңтар 2019
Маңғыстау археологиялық ескерткіштері
Маңғыстау тарихының ерекшеліктері бүгінгі таңда ғылыми әлемнің қызығушылығын оятып, дәйекті деректерімен қолдау туғызуда. Аймақтың құпиясы ашылған әрбір ескерткіші Қазақстанның ғана емес, бүкіл адамзат тарихында елеулі орын алып отыр. Олар: ежелгі палеолиттік Сарыташ шығанағы шеберханалары, тас дәуірінің аяғы кезеңді Қосқұдық кешенді елді мекені, қола дәуірінің қала типтес Тоқсанбай, Айтман ескерткіштері, Бәйте 1-3, Қызылүйік, Тасастау, Қайнар, Әурентөбе, Соққы, Ақпан ерте темір
Толығырақ
Соңғы хабарлар
27 қазан 2023
Ақтау қаласының №22 С.Қондыбай атындағы мектеп-гимназия, №23 жалпы білім беру мектеп оқушыларына, сондай-ақ Мұнайлы ауданы №5 Шоғы батыр атындағы мектеп оқушыларына экскурсия ұйымдастырылды
27 қазан 2023
Тарихи-мәдени ескерткіштердің құжаттарымен танысу
12 маусым 2023
"Тұлпар" жазғы лагерінің тәрбиеленушілеріне экскурсия ұйымдастырылды
22 мамыр 2023
Қарақия ауданына қарасты орта мектеп оқушыларына ұйымдастырылған жылжымалы көрме
20 мамыр 2023
"Жылдың Үздік тарихи ескерткіштерді қорғаушысы"✨✨✨
20 мамыр 2023
